Roszczenia o zwrot kosztów pogrzebu po śmierci poszkodowanego w wypadku

Odpowiedź jest prosta i oparta o obowiązujące przepisy prawa. Zgodnie z art. 446 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli wskutek wypadku nastąpiła śmierć poszkodowanego, zobowiązany do naprawienia szkody powinien zwrócić koszty leczenia i pogrzebu temu, kto te koszty poniósł. Chodzi tu o wszystkie koszty związane z czyjąś śmiercią i zwrot wszystkich realnie poniesionych kosztów związanych z przygotowaniem i przeprowadzeniem pogrzebu. Z takim roszczeniem mogą występować osoby lub podmioty, które taki pogrzeb przeprowadziły i nie dotyczy to tylko rodziny (np. pracodawca, dom pomocy społecznej, gmina, powiat, osoba prawna kościoła lub związku wyznaniowego, pod warunkiem, że  pokryły koszty pogrzebu. Roszczenia o pokrycie kosztów pogrzebu mogą być kierowane do samego sprawcy wypadku oraz do jego ubezpieczyciela OC ppm.

Poza członkami rodziny, wspomniany powyżej zasiłek pogrzebowy (art. 77 (i nast.) ustawy o emeryturach i rentach z FUS oraz art. 35 (i nast.) ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników), może zostać wypłacony także innym osobom i podmiotom-przykładowo wyżej wymienionym). Ten zasiłek pogrzebowy wypłacany jest głównie rodzinie w stałej kwocie 4 tysięcy złotych , niezależnie od kwoty faktycznie poniesionych kosztów pogrzebu, a innym podmiotom – w wysokości poniesionych kosztów, ale też nie więcej niż 4 tys. zł. W razie poniesienia kosztów pogrzebu przez więcej niż jedną osobę lub podmiot, przyznany zasiłek pogrzebowy ulega proporcjonalnemu podziałowi.

Zakres kosztów i praktyka sądowa

Dziś możliwości roszczenia z art. 446 § 1 K.c. pokrycia kosztów pogrzebu są bardzo istotne, gdyż pozwalają na uzupełnienie brakujących środków na pokrycie kosztów pogrzebu. Jak wiemy, koszt pogrzebu oscyluje dziś około 10 tysięcy złotych i wypłacany zasiłek pogrzebowy nie pokrywa nawet jego połowy kosztów. Oczywiście zasadnicze jest pytanie, jakie koszty można zaliczyć do roszczenia z art. 446 &1 K.c. ? Nie określa tego ustawodawca, ale można to zinterpretować na podstawie wyroków sądowych i linii orzeczniczej Sądu Najwyższego. Wynika z tego, że do kosztów zaliczyć na pewno można koszty bezpośrednio związane z pogrzebem:

• przechowanie i przewóz zwłok, 
• nabycie trumny, wykup miejsca na cmentarzu,
• koszty obsługi pogrzebu,
• opłaty liturgiczne i kultowe,
• koszt postawienia nagrobka (w granicach kosztów przeciętnych), 
• wydatki na wieńce i kwiaty,
• umiarkowany wydatek poniesiony na zakup niezbędnej odzieży żałobnej,
• koszty transportu  i podobne.

Dotyczyć to może, także wydatków na poczęstunek biorących udział w pogrzebie osób, przy uwzględnieniu okoliczności konkretnego przypadku, bo “stypa jest to zwyczaj w zasadzie powszechnie przyjęty i  stosowany, a dotyczy on przede wszystkim krewnych zmarłego, jak również innych osób bliżej z pochowana osobą  związanych, np. najbliższych współpracowników itp. Oczywiście obowiązki odszkodowawcze z art. 446 &1 K.c. nie są nieograniczone i granicę to wyznaczają przyjęte w danym środowisku zwyczaje, umiarkowane wydatki, przyjęte w danym środowisku. Umiarkowane wydatki, czyli zwykle ponoszone koszty wśród danego kręgu osób i ustalone zgodnie z obiektywnymi kryteriami ich ustalania.

Podsumowanie

Odpowiadając na postawione na wstępie pytanie stwierdzam, że: zasiłek pogrzebowy z ZUS/KRUS nie podlega zaliczeniu na poczet odszkodowania z art. 446 § 1 k.c. i zakład ubezpieczeń ma obowiązek wypłacić wszystkie realnie poniesione koszty związane z pochówkiem zmarłej osoby. Roszczenie to jest roszczeniem samodzielnym, wynikającym z przepisów prawa (K.c.)  i może być wypłacone osobom lub podmiotowi, który faktycznie poniósł takie koszty i nie jest powiązane tylko z prawami spadkobierców. 

---