Przewozy, niezależnie od zastosowanej metody i środków transportu, zawsze narażone są na wiele nieprzewidzianych zdarzeń, które mogą wystąpić niezależnie od kierowcy. W wyniku tych sytuacji przewożone towary mogą ulec uszkodzeniu lub całkowitemu zniszczeniu, co prowadzi do znacznych strat finansowych dla ich właścicieli. Dotyczy to wszystkich rodzajów transportu: lądowego (samochodowego i kolejowego), lotniczego, morskiego oraz śródlądowego. Jednym z najskuteczniejszych sposobów ograniczenia tego ryzyka jest ubezpieczenie cargo, które chroni mienie w transporcie.
Czym jest ubezpieczenie cargo?
Ubezpieczenie cargo nie jest obowiązkowe, jednak warto je posiadać, ponieważ stanowi najlepszą ochronę dla przewożonego mienia. Przedsiębiorcy zabezpieczają swoje mienie w magazynach, sklepach i lokalach, korzystając z nowoczesnych systemów zabezpieczeń oraz ubezpieczeń, podczas gdy wysyłają towary o dużej wartości bez odpowiedniego zabezpieczenia, w tym bez ubezpieczenia.
Jak już wspomniano, ubezpieczenie cargo nie jest obligatoryjne, ale stanowi istotne zabezpieczenie dla właściciela przewożonego ładunku. Cargo uzupełnia ochronę wynikającą z polisy OC przewoźnika, kształtowanej na podstawie Ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. Prawo przewozowe oraz Konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (Konwencji CMR). Ubezpieczenie to najczęściej obejmuje trzy podstawowe typy zdarzeń: uszkodzenie, zgubienie przewożonych towarów oraz kradzież. Istnieje również możliwość rozszerzenia ochrony poprzez wykupienie dodatkowych klauzul oferowanych przez zakłady ubezpieczeniowe.
Polisa cargo gwarantuje ochronę przewożonego mienia w związku z najczęstszymi szkodami, które mogą wystąpić podczas transportu. Ubezpieczenie obejmuje ładunek na całej trasie przewozu oraz niezbędne czynności przeładunkowe. Charakteryzuje się także dużą elastycznością w wyborze środka transportu. Możliwy jest przewóz własnym lub pożyczonym pojazdem, a także zlecenie usługi profesjonalnej firmie transportowej. Co ważne, cargo to nie tylko transport samochodowy. Ubezpieczenie może obejmować również transport lotniczy, morski czy kolejowy, a także transport „kombinowany” różnymi środkami transportu, w tym przeładunki i składowanie. Jak już wspomniano, polisa cargo najczęściej obejmuje trzy zdarzenia: kradzież, uszkodzenie oraz zgubienie przewożonych towarów. Warto również uwzględnić inne ryzyka, które mogą wystąpić podczas transportu, takie jak zdarzenia losowe (np. pożar, zalanie, huragan), które nie są objęte ubezpieczeniem OC przewoźnika. Ubezpieczenie cargo jest odpowiedzią na ryzyko utraty lub uszkodzenia towaru w transporcie z powodu:
Z pewnością pojawi się pytanie: dlaczego warto dodatkowo wykupić ubezpieczenie cargo, skoro transport towaru zlecany jest firmie przewozowej, która posiada obowiązkowe OC zawodowe przewoźnika?
- zdarzenia losowego (np. wybuchu, pożaru, zalania, upadku drzewa),
- wypadku środka transportu,
- rozboju,
- kradzieży z włamaniem oraz kradzieży z włamaniem i zaborem mienia,
- uszkodzenia podczas rozładunku i załadunku.
Co można ubezpieczyć?
Można ubezpieczyć wyroby o różnym stopniu przetworzenia, w tym surowce, półprodukty oraz wyroby gotowe. Należy jednak pamiętać, że ubezpieczeniu cargo nie podlegają: dokumenty, żywe zwierzęta, dzieła sztuki, wartości pieniężne, odpady, mienie przesiedleńcze oraz przesyłki pocztowe. Różni ubezpieczyciele mogą mieć dodatkowe wyłączenia, dlatego zawsze warto to sprawdzić podczas przygotowywania ubezpieczenia.
Cargo obejmuje okres przewozu oraz inne niezbędne czynności, takie jak załadunek, przeładunek i przejściowe składowanie. Okres przewozu definiuje się w zależności od tego, kto go dokonuje:
- Jeśli towary przewozi wynajęta firma, okres ten zaczyna się w chwili przyjęcia mienia do przewozu, a kończy, gdy zostanie ono wydane wskazanemu odbiorcy.
- Jeśli ubezpieczający przewozi towary sam, swoim własnym lub wypożyczonym środkiem transportu, okres ten zaczyna się w chwili zakończenia załadunku, a kończy w chwili rozpoczęcia wyładunku w miejscu docelowym.
Różnice między ubezpieczeniem cargo a OC zawodowym przewoźnika
Ubezpieczenia w transporcie – zarówno obowiązkowe, jak i dobrowolne – chronią ładunek, który jest przewożony, jednak zakres ochrony każdego z tych ubezpieczeń jest inny. Różnica między tymi ubezpieczeniami jest znacząca. Odpowiedzialność cywilna przewoźnika dotyczy szkód związanych z towarem, ale działa wyłącznie w sytuacjach, w których winę ponosi kierowca lub osoba zajmująca się transportem. Jednak zakres każdego z tych ubezpieczeń jest inny.
Odpowiedzialność cywilna przewoźnika dotyczy szkód związanych z towarem, ale działa wyłącznie w takich sytuacji, w których winę ponosi kierowca lub osoba zajmująca się transportem. Zakres takiej polisy regulują przepisy o przewozie krajowym i konwencja CMR przy przewozach zagranicznych. Jeżeli dojdzie do uszkodzenia bądź utraty towaru z winy przewoźnika, to korzysta się z takiego ubezpieczenia. Według prawa OC przewoźnika gwarantuję ochronę i bierze odpowiedzialność za: szkody rzeczowe polegające na utracie, ubytku, uszkodzeniu przesyłki towarowej (zgodnie z art. 80 – 82 ustawy Prawo Przewozowe) oraz za szkody finansowe powstałe w wyniku opóźnienia w dostawie (zgodnie z art. 83 ust. 1 ustawy Prawo Przewozowe).
Należy pamiętać, że zakres ochrony OC jest ograniczony do winy przewoźnika. Nie obejmuje szkód spowodowanych siłą wyższą ani wynikających z właściwości przewożonego towaru. Nie obejmuje także rabunku, klęsk żywiołowych oraz rozboju. Dlatego w przypadku zdarzeń, na które kierowcy nie mają wpływu, ubezpieczenie ładunku (cargo) jest idealnym rozwiązaniem. Zabezpiecza interes właściciela towaru w sytuacjach, gdy przewoźnik nie ponosi odpowiedzialności za wyrządzoną szkodę, na przykład w wyniku działania siły wyższej, która może spowodować poważne straty w mieniu. Przewoźnik lub spedytor ponosi odpowiedzialność tylko wtedy, gdy uszkodzenie lub strata nastąpiły w wyniku oczywistych błędów lub zaniedbań podczas transportu. Istnieją również inne ograniczenia prawne dotyczące zakresu odpowiedzialności przewoźników oraz maksymalnej kwoty odszkodowania, które są zobowiązani zapłacić.
Ważne jest, aby zwrócić uwagę przede wszystkim na zakres ubezpieczenia oraz wyłączenia ochrony. Warto również podkreślić, że ubezpieczenie towaru w transporcie obejmuje także przewóz prywatny lub wynajętym pojazdem. Natomiast OC przewoźnika chroni wyłącznie wtedy, gdy przewozem zajmuje się przedsiębiorstwo świadczące takie usługi. Dlatego ubezpieczenie cargo jest niezbędne przy wszystkich przewozach realizowanych na „własny rachunek”, własnym lub podnajętym transportem. Warto również wykupić ubezpieczenie cargo, gdy przewożone są wartościowe ładunki, których uszkodzenie lub utrata mogą negatywnie wpłynąć na kondycję finansową firmy.
Ile kosztuje ubezpieczenie cargo?
Ubezpieczenia cargo nie są drogie. Koszt takiego ubezpieczenia zależy od wielu czynników, a na wysokość składki wpływają między innymi: rodzaj przewożonego mienia, wybrany zakres ubezpieczenia, zakres terytorialny, dodatkowe klauzule, wysokość franszyzy redukcyjnej oraz przebieg szkodowy. Należy jednak pamiętać, że cena ubezpieczenia to nie jedyne kryterium, którym należy kierować się przy wyborze polisy. Zwróć należy uwagę przede wszystkim na zakres ubezpieczenia oraz wyłączenia ochrony.
Na cenę ubezpieczenia ma także duży wpływ forma ubezpieczenia, jaką wybierzemy: jednokrotna, wielokrotna czy według polisy obrotowej.
- Ubezpieczenie jednokrotne – dotyczy pojedynczego transportu. Na każdy transport wystawiana jest oddzielna polisa, a składka jest wyliczana indywidualnie w zależności od oceny ryzyka. I jest to ubezpieczenie najdroższe.
- Ubezpieczenie wielokrotne – ma zastosowanie, gdy firma regularnie wysyła lub przywozi towary. W takim przypadku stosuje się jednolitą stawkę dla wszystkich transportów. Każdy transport musi być zapisany w rejestrze przewozów (obecnie elektronicznie), a ubezpieczone jest tylko mienie wpisane do tego rejestru. Przy zawarciu ubezpieczenia wpłacana jest składka zaliczkowa, rozliczana po upływie okresu, na jaki zawarta była umowa ubezpieczenia.
- Polisa obrotowa – ma zastosowanie, gdy firma ubezpiecza całość przewożonego mienia (wwożonego, przewożonego i wywożonego). A więc najbardziej opłacalne. Formę ubezpieczenia należy zawsze dostosować do konkretnych potrzeb firmy. Odmianą takiej polisy, przeznaczoną dla małych i średnich firm, jest ubezpieczenie cargo, w którym podstawą wyliczenia składki jest ustalona suma ubezpieczenia, będąca górną granicą odpowiedzialności ubezpieczyciela. W wielu zakładach ubezpieczeń jakakolwiek wypłata odszkodowania – bez względu na jej wysokość – wyczerpuje całą sumę ubezpieczenia, co wymaga ponownego ubezpieczenia.
Należy pamiętać, że każda polisa różni się zakresem ochrony, ceną oraz wyłączeniami odpowiedzialności. Dlatego na etapie rozpoznania potrzeb (APK) warto zapoznać się ze szczegółami i porównać oferty. Tylko w ten sposób można dopasować ubezpieczenie cargo do rodzaju transportu, rodzaju przewożonych ładunków oraz szacowanych kosztów w razie zdarzeń na drodze.
