Zawodowa Odpowiedzialność Cywilna – obowiązkowa czy dobrowolna? Jak to działa w praktyce?

Kto kontroluje obowiązek posiadania ubezpieczenia ZOC?

Jeżeli istnieje obowiązek posiadania ubezpieczenia zawodowej odpowiedzialności cywilnej (ZOC), to ktoś musi ten obowiązek kontrolować i egzekwować. Określają to przepisy prawa.

Obowiązek posiadania ubezpieczenia OC zawodowego jest kontrolowany przez odpowiednie organy wskazane w ustawie dotyczącej danego zawodu. Może to być:

• organ państwowy, np. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (w przypadku OC zarządców nieruchomości),
• albo organ samorządu zawodowego, np. Okręgowa Izba Radców Prawnych (dla radców prawnych).

W przypadku, gdy w toku kontroli okaże się, że osoba fizyczna lub prawna nie posiada ważnej polisy OC, zostanie na nią nałożona kara określona w odpowiednich aktach prawnych.
Dla przykładu – agent ubezpieczeniowy, który nie dopełni obowiązku zawarcia ubezpieczenia OC, zapłaci karę w wysokości 1 000 euro na rzecz budżetu państwa, zgodnie z ustawą o dystrybucji ubezpieczeń.
Zapłata kary nie zwalnia go jednak z obowiązku zawarcia takiej umowy.

Składka ubezpieczeniowa – od czego zależy?

Wysokość składki za ubezpieczenie zależy przede wszystkim od:

• wysokości sumy ubezpieczenia,
• wykupionych dodatkowych klauzul rozszerzających odpowiedzialność,
• stażu zawodowego lub długości prowadzenia działalności gospodarczej,
• dotychczasowego przebiegu ubezpieczenia (szkodowości),
• zakresu terytorialnego ochrony (Polska, Europa, świat).

Przykładowo:

• adwokat za ubezpieczenie na minimalną sumę gwarancyjną 50 000 euro zapłaci ok. 55–85 zł miesięcznie,
• agent ubezpieczeniowy – ok. 150–200 zł miesięcznie.

Nie są to więc wysokie składki, biorąc pod uwagę zakres oferowanej ochrony.

Dobrowolne ubezpieczenia ZOC – kiedy warto je mieć?

W zawodach wymagających wysokiej specjalizacji i niosących większe ryzyko powstania szkód, nawet jeśli prawo nie nakłada obowiązku posiadania OC zawodowego, warto takie ubezpieczenie mieć.

Jeden z naszych pośredników trafnie zauważył:

„Dziś nie wolno prowadzić żadnej działalności gospodarczej, wykonywać żadnego zawodu, a nawet wychodzić z domu bez odpowiedniego ubezpieczenia OC.”

Dobrowolne ubezpieczenie OC zawodowej mogą zawrzeć:

• osoby posiadające obowiązkowe OC, które chcą podwyższyć sumę gwarancyjną (tzw. ubezpieczenie nadwyżkowe),
• osoby bez obowiązku ustawowego, które chcą mieć ochronę finansową podczas wykonywania swojej pracy.

Jak wyglądają dobrowolne ubezpieczenia ZOC w praktyce?

Zakłady ubezpieczeń (ZU) oferują te ubezpieczenia w różnych formach:

1. Ogólne Warunki Ubezpieczenia (OWU) dla wielu zawodów – z możliwością dodania klauzul rozszerzających ochronę lub precyzujących szczegóły dla konkretnych profesji.
   ZU mogą posiadać kilka, kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt klauzul określających szczegółowe warunki, wyłączenia i sublimity.
2. Oddzielne ubezpieczenia z własnymi OWU – przygotowane dla konkretnych grup zawodowych.
3. Dodatkowe klauzule i ubezpieczenia, np.:
   • ochrona prawna,
   • szkody polegające na czystych stratach finansowych,
   • szkody wyrządzone nieumyślnie lub z rażącym niedbalstwem,
   • koszty rzeczoznawców i obrony sądowej,
   • rozszerzenie terytorialne ochrony,
   • objęcie ochroną podwykonawców,
   • ochrona przed utratą lub zniszczeniem dokumentów.

Takie rozwiązania dostępne są m.in. w ubezpieczeniach partnerów Alwis&Secura.

Kto może zawrzeć ubezpieczenie OC zawodowej?

Polisę może zawrzeć:

• osoba fizyczna wykonująca dany zawód,
• podmiot zatrudniający takie osoby (np. pracodawca wykupujący polisę dla pracownika).

W zależności od konstrukcji umowy, ochrona może obejmować zarówno indywidualne osoby, jak i firmy prowadzące działalność zawodową.
Często istnieje też możliwość wprowadzenia udziału własnego.

Warto jednak pamiętać, że ubezpieczenie ZOC nie zastępuje klasycznego ubezpieczenia OC firmy (deliktowego i kontraktowego).

Przykłady zawodów objętych dobrowolnym ZOC

Wśród dobrowolnych ubezpieczeń OC zawodowej – dostępnych u partnerów Alwis & Secura – znajdują się m.in.:

• biegli rewidenci, księgowi,
• lekarze, pielęgniarki, farmaceuci,
• nauczyciele, wychowawcy, instruktorzy sportu,
• członkowie władz spółek, doradcy, konsultanci,
• geodeci, tłumacze, psycholodzy,
• ratownicy GOPR, WOPR, przewodnicy turystyczni,
• użytkownicy jachtów, przewoźnicy drogowi,
• pracownicy służby BHP,
• lekarze weterynarii i lecznice weterynaryjne,
  i wiele innych.

W zasadzie każdy zawód może zostać objęty ochroną – czasem po indywidualnej ocenie ryzyka i ustaleniu składki.

Zakres ochrony i dobór ubezpieczenia

W niektórych przypadkach zakres dobrowolnego ZOC może być węższy niż w ubezpieczeniu obowiązkowym. Dla większych firm ubezpieczenia te są często szyte na miarę – dostosowane do potrzeb i rodzaju ryzyk danej działalności.

Dla osób fizycznych oraz małych i średnich przedsiębiorstw ochrona ma zwykle charakter standardowy (często w formie pakietów) i obejmuje podstawowe ryzyka.

Warto podkreślić, że niekiedy jedna osoba prowadzi działalność obejmującą kilka zawodów. Wówczas przy ZOC może być konieczne zawarcie dwóch lub trzech odrębnych polis – w zależności od zakresu ochrony.
To właśnie dystrybutor powinien sprawdzić na etapie APK (Analizy Potrzeb Klienta).

Podsumowanie

Warto i trzeba się ubezpieczać od odpowiedzialności cywilnej z tytułu wykonywania zawodu lub prowadzenia działalności zawodowej. To gwarancja bezpieczeństwa finansowego dla ubezpieczonego oraz pewność dla jego klientów.

Zakres ochrony powinien być zawsze adekwatny do rodzaju zagrożeń, charakteru branży i wielkości firmy. Rozważny wybór, analiza potrzeb i dopasowanie odpowiedniej ochrony – to podstawa, którą kierują się wszyscy współpracownicy Alwis&Secura.

---