Sejm na swoim posiedzeniu w dniu 25 lutego br. przyjął nowelizację prawa o ruchu drogowym, która reguluje wreszcie status prawny elektrycznej hulajnogi i innych urządzeń transportu osobistego (UTO) np.: deskorolek, wrotek, rolek. Dalsza procedura ustawodawcza (senat i podpis Prezydenta) będzie raczej formalnością. Przypomnijmy, że do tej pory nie było żadnych zasad dotyczących użytkowania e-hulajnóg, a wypadki się zdarzały, czasami nawet śmiertelne.
Jakie zmiany wejdą w życie dla użytkowników hulajnóg elektrycznych?
Przede wszystkim kierujący hulajnogą elektryczną będzie mógł korzystać głównie z drogi dla rowerów lub pasa ruchu dla rowerów, z prędkością maksymalną do 20 kilometrów na godzinę. W przypadku, gdy brakuje drogi dla rowerów lub pasa ruchu dla rowerów, kierujący hulajnogą elektryczną będzie mógł korzystać z chodnika lub drogi dla pieszych. Chodnik taki musi być usytuowany wzdłuż jezdni, po której ruch pojazdów jest dozwolony z prędkością nie większą niż 30 km/h, jednak i tutaj hulajnoga nie będzie mogła przekroczyć 20 km/h. Trzeba pamiętać, że na drogach dla pieszych trzeba zachować szczególną ostrożność i ustępować pierwszeństwa pieszemu oraz nie utrudniać im ruchu.
Osoby, które nie będą miały ukończone 18 lat będą musiały posiadać kartę rowerową lub prawo jazdy (AM, A1, B1 lub T). Dzieci w wieku do lat 10 będą mogły jeździć hulajnogą elektryczną tylko w strefie zamieszkania i to pod opieką osoby dorosłej. Nie wolno im będzie w żadnym wypadku poruszać się po drodze publicznej, nawet pod opieką osoby dorosłej. Dla osób dorosłych żadne dodatkowe dokumenty nie będą wymagane. Z kolei w przypadku urządzeń wspomagających ruch człowieka, czyli do poruszania się w pozycji stojącej, takich jak: rolki, wrotki, deskorolka nie będą potrzebne żadne uprawnienia, oraz nie będzie też ograniczeń wiekowych.
Ile będą wynosić kary?
Za niezgodne z nowym prawem poruszanie się hulajnogą elektryczną, UTO lub urządzeniem wspomagającym ruch, przewidziano kary pieniężne. Nieustąpienie przez kierującego hulajnogą pierwszeństwa pieszym znajdującym się na przejściu przewidziano karę w wysokości 350 zł. Za korzystanie podczas jazdy z telefonu (wymagające trzymania słuchawki lub mikrofonu w ręku), groził będzie mandat 200 zł. Przewożenie innej osoby, zwierzęcia lub ładunku będzie karane mandatem w wysokości 100 zł. Za kierowanie na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub w strefie ruchu pojazdem innym niż mechaniczny przez osobę znajdującą się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka – grozić będzie mandat od 300 do 500 zł. Natomiast parkowanie pojazdu na chodniku będzie oznaczało mandat 100 zł.
E-hulajnogi bezpieczniejsze niż rower?
Użytkowanie hulajnóg elektrycznych i innych UTO stwarza duże ryzyko powstania wypadku, większe nawet niż podczas jazdy rowerem. Z praktyki wiemy, że najbardziej powszechnymi urazami użytkowników UTO w wypadkach są złamania i pęknięcia kości, urazy głowy, stłuczenia i zwichnięcia. Tylko niewiele ponad 5% osób jeździ w kasku. Pomimo tego ustawa nie wprowadziła takiego obowiązku. Statystyki wskazują, że urazy hulajnogistów różnią się od tych poniesionych przez rowerzystów – więcej jest ciężkich urazów mózgu i czaszki. Ponadto prawdopodobieństwo potrącenia użytkowników UTO przez pojazdy silnikowe jest 3-krotnie większe niż u rowerzystów. Prawie 80% użytkowników e-hulajnóg odniosło kontuzje jadąc po chodniku, a 30% odniosła obrażenia podczas jazdy na ścieżce rowerowej. Pomimo tego ustawodawca nie wprowadził w tej nowelizacji obowiązku posiadania ubezpieczenia OC dla użytkowników elektrycznych hulajnóg i innych UTO. Brak dedykowanego ubezpieczenia nie oznacza, że nie można korzystać z innego ubezpieczenia OC lub NNW.
Ubezpieczenie e-hulajnogi i jej użytkownika
Przede wszystkim użytkownicy hulajnóg mogą korzystać z posiadanych ubezpieczeń odpowiedzialności cywilnej w życiu prywatnym. Zawiera się je najczęściej przy okazji ubezpieczenia domów i mieszkań. To ubezpieczenie zabezpieczy ich na wypadek wyrządzenia szkody osobom trzecim. Natomiast szkody własne można pokryć z ubezpieczenia NNW: indywidualnego, rodzinnego lub szkolnego.
Ubezpieczeń specjalnych dla hulajnogistów jest jeszcze mało, ale istnieją już takie próby i na pewno ich będzie więcej po wejściu w życie znowelizowanej ustawy. Co pokazuje nam analiza rynku? Najbardziej szerokie, dedykowane użytkownikom hulajnóg ubezpieczenie na rynku, proponuje PZU.
PZU Bezpiecznie na hulajnodze jest pakietem złożonym kilku ubezpieczeń: ubezpieczenia NNW, odpowiedzialności cywilnej, assistance, a dla właścicieli – casco hulajnogi. PZU oferuje rozwiązania dla UTO także jako dodatek w OC komunikacyjnym i PZU dom.
Ubezpieczenie od PZU ma cztery warianty pozwalające dopasować zakres i sumę ubezpieczenia do indywidualnych potrzeb klienta. Dzięki odpowiedzialności cywilnej, ubezpieczyciel pokryje straty wynikające za szkody wyrządzonej na e-hulajnodze osobie trzeciej. Będzie to na przykład uszkodzenie zaparkowanego auta, czy potrącenie pieszego. Co ważne, ochrona ta działa także przy wypożyczeniu hulajnogi elektrycznej u operatora i uszkodzenia jej podczas jazdy. Z kolei z ubezpieczenia NNW zwracane są koszty leczenia i rehabilitacji urazów odniesionych w wypadku na hulajnodze. Assistance zapewnia dowóz rehabilitanta i pielęgniarki do domu poszkodowanego, a także domową wizytę lekarza. Dołączone casco zapewni odszkodowanie w przypadku uszkodzenia, zniszczenia albo utraty hulajnogi.
Jakie inne rozwiązania?
- Link4 posiada ubezpieczenie OC ekocyklistów. Obejmuje ono szkody wyrządzone osobie trzeciej w związku z użytkowaniem urządzeń transportu osobistego, także “zwykłych” rowerów, hulajnóg, deskorolek itp.
- Wiener ubezpieczenie OC UTO włączył do zakresu ubezpieczenia dla rolników.
- Nationale Nederlanden posiada ubezpieczenie dla rowerzystów Na dwa koła, które obejmuje także hulajnogi elektryczne.
- Generali przy ubezpieczeniu OC w życiu prywatnym (Generali z myślą o domu) dodatkowo wprowadziło ochronę za szkody wyrządzone przez UTO.
Należy pamiętać, że wszystkie zakłady ubezpieczeniowe w swoich ubezpieczeniach OC w życiu prywatnym posiadają taką odpowiedzialność, nawet jeśli nie wymieniają jej jako oddzielne ryzyko.
Po wejściu ustawy w życie, na rynku pojawią się nowe, rozbudowane pakiety ubezpieczeń UTO. Potrzebne są np. krótkoterminowe ubezpieczenia dla e-hulajnogistów: na sezon letni, na okres wypożyczenia hulajnogi, czas pobytu na urlopie. Takie próby podejmowała już AXA przed połączeniem z Uniqa.
Obecnie klientowi, który pyta o ubezpieczenie e-hulajnogi, osobiście zaproponowałbym PZU Bezpiecznie na hulajnodze, które obejmuje zakresem casco samej hulajnogi. Na ten moment jest to jedyne takie ubezpieczenie w Polsce.
dr Stanisław Kuta
doradca zarządu
Alwis&Secura
